Pomagamy uchodźcom – wyniki badań i co dalej?
Ze wstępnej analizy pierwszych ankiet dotyczących udostępniania lokali uchodźcom wynika, że Polacy mają wielkie serca i bardzo spontanicznie zareagowali na niesienie pomocy. Jak udostępnić mieszkanie uchodźcom? Wielu z nas udostępniło lokale uciekającym przed wojną Ukraińcom bezpłatnie, nie ustalając warunków zamieszkania jak termin, nie sprawdzając tożsamości swoich gości, opierając się na zaufaniu.
Stowarzyszenie Mieszkanicznik rekomenduje
Zachowujmy w każdej sytuacji zasady zdrowego rozsądku i zadbajmy jednak o aspekt prawny i podatkowy. Warto ustalić z naszymi gośćmi przynajmniej minimalne warunki wynajmu lub użyczenia, takie jak:
1/ co będzie przedmiotem umowy łącznie z wyposażeniem,
2/ ilość osób zamieszkujących, łącznie z okazaniem dokumentów tożsamości,
2/ czas, na jaki udostępniamy lokal,
3/ ustalenie warunków finansowych.
Instytucja prekarium
Jeśli udostępniasz lokal bezpłatnie i nie masz podpisanej umowy użyczenia, podpowiadamy, że w polskim prawie funkcjonuje instytucja zwana prekarium. Nie jest ona uregulowana ustawowo. Jest jednak przywoływana w komentarzach do ustaw oraz orzecznictwie sądowym.
Prekarium ma zastosowanie w sytuacjach, gdy jedna osoba chce drugiej wyświadczyć przysługę, kierując się grzecznością lub względami humanitarnymi i robi to bezpłatnie. Prekarium różni się od użyczenia tym, że jest relacją czysto faktyczną, a nie stosunkiem prawnym. Właściciel może w każdej chwili odebrać rzecz, a osobie, której tę rzecz odbiera, nie przysługuje ochrona prawna. W takiej sytuacji, gdy udostępniany jest lokal mieszkalny, nie ma zastosowania ustawa o ochronie praw lokatorów.
Formalność to jasna sytuacja dla obu stron
Warto również w takim przypadku dochować minimum formalności i podpisać z naszymi gośćmi (wszystkimi) oświadczenia - deklarację jasno określające daną relację. Wzór w języku polskim (do pobrania tu) warto przetłumaczyć w odpowiednim programie (np. google translator) w obecności i na język naszych gości.
Dziękujemy za wypełnienie ankiety
Osobom, które wypełniły ankietę bardzo dziękujemy. Wyniki pozwalają nam reagować na Wasze potrzeby. Zachęcamy innych do wypełniania ankiety. Link do ankiety: TU
Wyniki ankiety (ostatni punkt – to uwagi i zalecenia warte przeczytania): TU
Źródło: http://orzeczenia.torun.so.gov.pl/content/$N/151025000004003_VIII_Ca_000602_2014_Uz_2015-01-28_001
oraz fragment treści przywołanego orzeczenia:
"Na marginesie można również wskazać, iż nie każde zachowanie, na mocy którego określona osoba uzyskuje prawo do nieodpłatnego korzystania z rzeczy, jest użyczeniem. Jednym z przejawów relacji społecznych, gdzie więzy przyjacielskie, grzecznościowe są podstawą oddania rzeczy do korzystania innej osobie, jest prekarium (J. Gołaczyński (w:) E. Gniewek, Komentarz, 2006, s. 1132). Współcześnie władztwo prekaryjne występuje w sytuacjach, gdy jedna osoba chce drugiej wyświadczyć przysługę, kierując się grzecznością lub względami humanitarnymi (P. Książek, Prekarium w prawie polskim, Rejent 2007, nr 2, s. 57). Prekarium nie jest stosunkiem prawnym, strony nie składają oświadczeń woli i nie chcą przez to wywoływać skutków prawnych, a ich relacja ma charakter tylko faktyczny. Między dającym rzecz a biorącym istnieje jedynie stosunek grzecznościowy, może być on każdocześnie odwołany, właściciel może w każdej chwili rzecz odebrać prekarzyście, któremu nie przysługuje żadna ochrona prawna, prekarium ma charakter nieodpłatny."
Autor: Katarzyna Gontarczyk
Więcej informacji: https://mieszkanicznik.org.pl/razem-z-ukraina/
