9. edycja Forum Rynku Nieruchomości. Usługa mieszkaniowa.
Hanna Milewska-Wilk
Już po raz dziewiąty na początku czerwca w Sopocie spotkali się przedstawiciele wielu firm i organizacji zajmujących się na dużą skalę nieruchomościami w Polsce. Co się działo na Forum Rynku Nieruchomości? Jakie trendy się wyłaniają z dyskusji i prezentacji, a także z rozmów z uczestnikami? Nasza krótka relacja i podsumowanie organizatora.
Forum w Sopocie zawsze rozpoczyna się wykładem zarysowującym szerszą perspektywę, wychodzącą poza te najbardziej aktualne problemy i tematy.
To rzeczywiście pozwala nieco inaczej poustawiać istotność różnych zagadnień, poruszanych później. W tym roku wykład wygłosił Filip Springer, mówiąc o architekturze, jej ponadczasowości, stosunkowo niezmiennych naszych preferencjach i trwałości budynków. Czas użytkowania budynku jest w praktyce nie do określenia dla dewelopera organizującego jego budowę, firmy stawiającej mury, potem dla właścicieli i użytkowników, a w końcu dla sąsiadów i środowiska wokół. Środowisko jest tym uczestnikiem, który dopiero ostatnio jest coraz poważniej brany pod uwagę w procesie budowy nowych obiektów. I to i ze względu na troskę o zachowanie cennych przyrodniczo obszarów, jak i coraz trudniejsze warunki użytkowania: wichury, gwałtowne ulewy, problem upałów i mrozów. Budowa i modernizacja budynków ma nam dawać nie tylko schronienie. Powinna też brać pod uwagę nasze zasoby naturalne i całe otoczenie, w bardzo długim czasie.
Część "mieszkaniową" tradycyjnie rozpoczęła prezentacja danych o sprzedaży i budowie mieszkań z ostatniego roku, już z pierwszym kwartałem obecnego.
Jak przez ostatnie kilka lat, znów jest dobrze, ale może nie tak całkowicie. Ceny, ilość mieszkań wprowadzanych na rynek i sprzedawanych jest dość stabilna. Wartość produkcji deweloperów rośnie, ale maleje średnia powierzchnia mieszkania. Zauważalny jest trend poszukiwania mieszkań dużych, dla rodzin, których po prostu nie ma w ofercie. Widać też już aktywność instytucji nabywających mieszkania na wynajem. Katarzyna Kuniewicz REAS/JLL uważa to za początek znaczącej zmiany proporcji pomiędzy indywidualnymi nabywcami a instytucjami. W panelu dyskusyjnym po tej prezentacji uczestnicy byli zgodni. Jest dobrze na rynku, nie zapowiadają się żadne większe wstrząsy, ale zdecydowanie będzie inaczej. Zmienia się nabywca, a za tym musi iść zmiana produktu. Chcemy mieszkać w centrum miast. Korzystać z nowych technologii, i z nowych form: colivingów, domów i mieszkań dla seniorów, ale też podróżować korzystając z tańszych, nie w ramach hoteli, noclegów w mieszkaniach "na doby".
Wszystkie "nowe" formy zamieszkiwania, przeważnie połączone z usługami, były w ścieżce budynków użytkowych.
Nowe trendy to inwestowanie przez duże firmy w budynki akademików dla studentów, w condo- i aparthotele, ogólnie w mieszkania na wynajem i w końcu w senior housing. Rozumiane są one jako nie tylko domy opieki, ale elastyczne miejsca zamieszkania z zapewnionymi bardzo różnymi usługami. Usługa mieszkaniowa, nie tylko miejsce, staje się kluczowa w takich przedsięwzięciach, nie ma takich jeszcze na rynku, bo ogólnie mamy bardzo niskie standardy zarządzania budynkami mieszkaniowymi. Budynek z kompletną ofertą usługi, dla studentów, dla młodych pracujących, dla starszych potrzebujących asysty, jest doskonałym produktem inwestycyjnym. Byłby bardzo atrakcyjnym kąskiem, ale jest wciąż jeden problem: nie ma takich gotowych produktów. Zainteresowanie najmem takich lokali w pakiecie z obsługą jest, są chętni do sfinansowania całego przedsięwzięcia. Jednak budynków działających w tym modelu usługi mieszkaniowej dla konkretnych grup jest wciąż bardzo mało.
Z ciekawych wątków dodatkowych:
Na Forum pojawiło się zagadnienie integrowania nieruchomości z infrastrukturą do ładowania samochodów i innych pojazdów elektrycznych. W ogóle również kwestia energii niezbędnej, produkowanej, zużywanej przez budynki. Ciekawy był panel dotyczący pozyskiwania funduszy na budowę bezpośrednio z rynku, od indywidualnych inwestorów. Tu znów czekamy na odpowiednie regulacje dotyczące REITów lub FINNów. Była też dyskusja o flipowaniu na rynku pierwotnym. W bardzo dużym skrócie jest to chęć kupowania przez klientów końcowych gotowych do zamieszkania, pięknie zaaranżowanych i praktycznych mieszkań. Deweloperzy też już zauważają, że klienci chętnie kupiliby mieszkanie gotowe do wprowadzenia się, a nie w stanie deweloperskim. Generalnie coraz częściej i w sali mieszkaniowej, i w sali komercyjnej pojawia się temat najmu, inwestowania w budynki na wynajem, inwestorów indywidualnych. Przedstawiciele Mieszkanicznika sporo rozmawiali. Coraz więcej jest punktów stycznych i wspólnych tematów. Rozpoczynając od kwestii prawnych, organizacyjnych i czysto rynkowych. Wyróżniamy tu: zainteresowanie najmem, charakterystyka najemców, opłacalność najmu krótkoterminowego, inwestowanie przez konstrukcje finansowe, po drobiazgi typu wyposażenie mieszkań, klucze.
Forum Rynku Nieruchomości w Sopocie to zawsze dobra okazja do rozmów. Poruszane tematy dają możliwość wyrobienia sobie bardziej ogólnego obrazu rynku nieruchomości. Nowy Adres SA organizuje również inne, branżowe konferencje, już czekamy na październikowy Polski Rynek Mieszkaniowy.
Do pobrania podsumowanie organizatora:Forum-Rynku-Nieruchomości-2019-podsumowanie
